Тұрақты оң температураның тез өсуі және қардың тиісті тез еруі Қазақстанда жыл сайын бола бермейді, бірақ жиі кездеседі. Еріген судың мөлшері осы кезеңде туындайтын су тасқыны жағдайын анықтайды. Су тасқынының болжамды мөлшерін "Қазгидромет" РМК айқындайды, ол қар өлшейтін маршруттардың нәтижелері бойынша ақпан айында қардағы су қорын айқындайды, ал гидро-болжамдар бөлімі Үкіметке мәліметтер береді, соның негізінде су қоймалары су тасқыны суларын ұстап қалу және суару маусымы алдында су қоймаларын тиісінше толық толтыру үшін тиісті көлем қалдырады.
Гидрогеологтар қауымдастығының бас ғылыми қызметкері Ескендір Тұрсынов Кеңес заманында Су шаруашылығы министрлігі болғанын, оның құрылымында орталық аппараттары, тресттері, құрылыс-монтаждау басқармалары (ҚМБ), тиісті техникалық және біліктілік жағынан қамтамасыз етілгенін айтады.
"Нәтижесінде су тасқыны алдындағы іс-шаралар жүргізілді, оған Гидротехникалық құрылыстарды жөндеу, өзендер мен магистральдық және суару каналдарының арналарын тазарту, қажет болған жағдайда жағадан қорғау бөгеттерін салу кірді.
Қазір бізде тек Су шаруашылығы және ирригация министрлігі ғана қалды. Бірақ уақтылы болжамды алып, өзендердегі көлемді бөгеттер, тазарту және артық суды ағызуға болатын каналдар түріндегі жағалауды қорғау құрылыстарын жедел салуға бұйрық беруге басқарманың мүмкіндігі де, құзыреті де жоқ. Сондықтан, министрліктің техникамен және жеке құраммен жабдықталған жеке бөлімшелері болғанша, біз Төтенше жағдайлар министрлігіне сенім артып, көктемгі су тасқынына бұрын емес, кейін әрекет етуді жалғастырамыз.
Қазіргі уақытта күтілетін су тасқыны туралы болжамға жедел ден қою тетігі жоқ. Мысалы, Көкшетаудағы Қылшақты өзені жағадан шығып, үйлерді, оның ішінде балабақшаны су басқан. Уақытылы болжам болса да, тиісті техникасы бар арнайы бөлім жоқ. Ең бастысы, сауатты командирмен (су инженері), ол бірнеше күн, тіпті бірнеше сағат ішінде арнаны тазарту немесе топырақ бөгетін салу бойынша іс-шаралар өткізе алады.
2011 жылы Оңтүстік Қазақстан облысында дәл осындай су тасқыны кезінде Төтенше жағдайлар министрі өзі тікұшақпен ұшып келіп, суды төгу үшін жолды қай жерден қазып, қай жерге тез арада көпір салу керектігін тапсырған», - дейді маман. .
Көктемгі су тасқыны сияқты қарапайым табиғи құбылыстың зардаптарына орасан зор қаражат жұмсамау үшін келесі екі негізгі міндетті шешу қажет, деп есептейді Эскандер Тұрсынов:
1) су инженерлерінің кадрлық әлеуетін қалпына келтіру. Ол үшін студенттердің тиісті санын ресейлік жоғары оқу орындарына жіберу қажет.
2)жауапкершіліктің тиісті деңгейімен техникамен де, жеке құраммен де қамтамасыз ете отырып, бұрынғы ҚазКСР Су шаруашылығы министрлігінің құрылымын оның басшыларымен, тресттерімен және құрылыс-монтаждық басқармалармен (ҚМБ) қалпына келтіру.
